9 τρόποι με τους οποίους η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία μπορούν να δράσουν προς μια πιο υγιή πραγματικότητα

Share on:

Στις 31 Μαρτίου γιορτάζεται στη Βραζιλία η Ημέρα Υγείας και Διατροφής, παράγοντες που αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία στην κοινωνία που ζούμε. Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια που ζούμε τα σκαμπανεβάσματα της πανδημίας Covid-19 και αντιμετωπίζουμε την προφανή ανάγκη για μια πιο υγιή, πιο ενεργή και κοινοτική πραγματικότητα, είναι σημαντικό να προβληματιστούμε για το πώς η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία μπορούν να γίνουν εργαλεία για την πρόσβαση σε μια πιο υγιή καθημερινή ζωή.

Ο Ιπποκράτης είχε πει τον πέμπτο αιώνα π.Χ. ότι η υγεία ενός πληθυσμού συνδέεται άμεσα τόσο με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζει όσο και με τις καθημερινές του συνήθειες. Τους τελευταίους αιώνες διαμορφώσαμε και μεταμορφώσαμε το τοπίο από αυτό που επιβλήθηκε στην κοινωνική μας οργάνωση, με αποτέλεσμα σήμερα, στα μέσα του 21ου αιώνα μ.Χ., η ζωή στις μεγάλες πόλεις να γίνεται όλο και λιγότερο υγιεινή με όλη τη χημική, οπτική και ηχητική ρύπανση, που προστίθεται στην απόσταση από το φυσικό περιβάλλον και τη δομική κοινωνική βία.

Η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία έχουν ως μέρος του έργου τους τη διαμόρφωση του τοπίου με βάση τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις ανάγκες των ανθρώπων. Επιπλέον, σήμερα αντιμετωπίζουμε την πρόκληση να σκεφτούμε για τις πόλεις και τα κτίρια που μπορούν να καθοδηγήσουν την υγεία ευρύτερα, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τις ελάχιστες προϋποθέσεις σωματικής επιβίωσης, αλλά και την ψυχική υγεία και το περιβάλλον. Η σχέση μεταξύ της υγείας και του επαγγέλματός μας είναι εγγενής και εκφράζεται σε διάφορες κλίμακες:

Στην κλίμακα της πόλης

Πρώτον, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η πανδημία ανέδειξε ένα βασικό ζήτημα, το οποίο είναι ήδη παλιό στις πόλεις μας: δεν υπάρχουν συνθήκες για την υγεία όταν ζεις χωρίς υποδομές και βασικές συνθήκες υγιεινής. Το πληθυσμιακό έλλειμμα των μεγάλων πόλεων, που προστίθεται στους περιφερειακούς οικισμούς, οι οποίοι έχουν δύσκολη πρόσβαση στις επίσημες δομές της πόλης, όπως η ύδρευση και η αποχέτευση, η αποκομιδή των απορριμμάτων, οι δημόσιες συγκοινωνίες και οι υπηρεσίες όπως τα σχολεία και τα νοσοκομεία, καθιστούν σχεδόν αδύνατο για τους ευάλωτους πληθυσμούς να ζήσουν με υγιή τρόπο. Επομένως, δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για υγιές περιβάλλον χωρίς να έχουμε πρόσβαση στο ελάχιστο.

Έχοντας αυτό υπόψη, οι δράσεις σε κλίμακα πόλης κυμαίνονται από προτάσεις αναδασμού, μέσω ειδικών εγκαταστάσεων σε υφιστάμενους δημόσιους χώρους, μέχρι προτάσεις για τη γεωργία και τα αστικά αγροκτήματα, επιδιώκοντας να προσφέρουν στους πολίτες την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε αθλητισμό, πολιτισμό, αναψυχή, ακόμη και σε ποιοτικό φαγητό, επιδιώκοντας πάντα τη συντροφικότητα και τη δημιουργία κοινοτήτων. Είναι σημαντικό να επισημανθεί, ωστόσο, ότι παρά το γεγονός ότι τα έργα αυτά εξιδανικεύονται και σχεδιάζονται από αρχιτέκτονες και πολεοδόμους, η ευθύνη και η δέσμευση να τα προτείνουν ανήκει στις δημόσιες αρχές στις διάφορες κλίμακες τους, δημοτικές, πολιτειακές και ομοσπονδιακές.

Στην οικοδομική κλίμακα

Αν στην κλίμακα της πόλης οι πρωτοβουλίες ποικίλλουν σε μέγεθος και μπορούν να ακολουθήσουν διαφορετικές κατευθυντήριες γραμμές, με στόχο λύσεις που επιδιώκουν την ευημερία και τη συλλογική υγεία, στα κτίρια οι επιλογές μπορεί να ποικίλλουν, κυρίως μεταξύ τεχνικής, τεχνολογίας και προγράμματος, αφιερωμένες στη βελτίωση της καθημερινότητας όσων φοιτούν ή διαμένουν εκεί. Ωστόσο, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν κτίρια που δεν ωφελούν μόνο τους χρήστες τους, αλλά και το περιβάλλον τους.